آهن ربا قطعه ای است که ذرات آهن و فولاد را به خود جذب می کند به آهن ربا مغناطیس هم می گوییم.می توان گفت هر جسمی که خاصیت آهن ربایی داشته باشد دارای خاصیت مغناطیسی است .

کره زمین دارای دو قطب اصلی شمال و جنوب است که برای تشخیص این قطب ها قطب نما ساخته شده است و جهت یابی می کند.

هر اهن ربا 2 سر دارد که به هر سر قطب می گویندقطبی از آهن ربا که به سمت شمال قرار دارد قطب شمال و قطبی که به سمت جنوب قرار می گیرد قطب جنوب می گویند.

کره ی زمین در اطراف خود میدان مغناطیسی وسیعی تولید می کند و عقربه قطب نما که خود خاصیت آهن ربایی دارد در میدان مغناطیسی زمین خود به خود در جهت شمال و جنوب کره ی زمین می ایستد.

هرگاه قطعه ای آهن را از یک جهت به آهن ربایی بکشیم قطعه آهنی نیز آهن ربا می شود.

وقتی ذرات ریز آهن یا سنجاق های ریز جذب آهن ربا می شوند مشاهده می کنیم که دو سر آهن ربا مقدار بیشتری آهن یا سنجاق به خود جذب نموده اند.

اگر دو آهن ربا را به هم از طرف قطب های هم نام آنها مثلا قطب s به هم  نزدیک کنیم به یکدیگر جذب نمی شوند و بر عکس اگر از طرف 2 قطب غیر همنام مثلا s و n به هم نزدیک کنیم همدیگر را جذب می کنند

آهن ربای الکتریکی قطعه سیم روکش دار را دور یک میخ ببندید و دو سر سیم را به 2 سر یک باتری وصل کنید حالا اگر میخ های کوچک یا براده ی آهن را به میخ نزدیک کنیم جذب میخ می شوند به این میخ که خاصیت آهن ربایی پیدا کرده آهن ربای الکتریکی می گویند.

هر چه مقدار سیم ها بیشتر باشد آهن ربای قوی تری درست می شود و در صورت قطع جریان برق میخ خاصیت آهن ربایی را از دست می دهد با کمک آهن ربای الکتریکی می توان قطعات بزرگ اهن را جا به جا کرد مانند جر ثقیل

سوالات مربوط به فصل 8 (آهن ربا)

۱-     دو قطب آهن ربا همیشه رو به کدام سمت می ایستد؟ چرا؟
رو به شمال و جنوب کره زمین، چون در میدان مغناطیسی کره زمین تحت خاصیت آهن ربایی زمین قرار می گیرند

۲-     .وقتی دو قطب غیر همنام را به هم نزدیک می کنیم چه اتفاقی می افتد؟ 
همدیگر را جذب می کنند.

۳-     چه قسمت هایی از آهن ربا، آهن بیشتری را به خود جذب می کند؟ 
دو سر آهن ربا

۴-     چگونه می توان آهن ربای الکتریکی قوی تری ساخت؟ 
با افزایش سیم پیچ ها

۵-     چند وسیله نام ببرید که در آنها آهن ربای الکتریکی به کار رفته باشد؟ 
جرثقیل، زنگ اخبار خانه ها و

۶-      از قطب نما برای انجام چه کاری استفاده می شود؟ 
برای تشخیص قبله و تعیین جهت های اصلی شمال و جنوب

۷-      جرثقیل الکتریکی چگونه کار می کند؟ 
وقتی اهرم جرثقیل خاصیت آهن ربایی پیدا می کند، قطعات بزرگ آهنی را جابه جا می کند.

۸-     چگونه به کمک یک آهن ربا که قطب هایش معلوم است قطب های آهن ربای دیگر را می شناسیم؟ 
آهن ربا را به آهن ریایی که قطب هایش معلوم است نزدیک می کنیم اگر جذب هم شوند قطب ها با قطب آهن ربای معلوم غیرهمنام است.

 جای خالی را با کلمات مناسب پر کنید.
1- هر آهن ربا 2 قطب دارد.
2- قطب شمال آهن ربا را با علامتN نشان می دهند.
3- در آهن ربا قطب های همنام یکدیگر را جذب نمی کنند.
4- قطب شمال آهن ربا، قطب جنوب آهن ربای دیگر را جذب می کند.
5- اگر سرهای دو آهن ربا قطب N و S باشند، در صورت نزدیک شدن به هم، یکدیگر را جذب می کنند.
6- عقربه قطب نما خود یک آهن رباست.
7- به کمک سیم، باتری و میخ می توان آهن ربای الکتریکی ساخت.

- پاسخ سوالات زیر را بنویسید.

1- تفاوت آهن ربای معمولی و الکتریکی در چیست؟

2- چگونه می توان به کمک یک آهنربا که قطب های آن معلوم است قطب های یک آهنربای دیگر را مشخص کرد؟

3- چگونه می توان آهنربای الکتریکی قوی تری ساخت؟

4- چگونه می توان میخ آهنی را آهنربا کرد؟

5- اگر دو قطب نا همنام آهنربا را به هم نزدیک کنیم چه اتفاقی می افتد؟

6- هر آهنربا چند سر دارد و به آنها چه می گوییم؟

7- قدرت یک آهن ربای الکتریکی به چه چیزهایی بستگی دارد؟

8- چگونه می توان قطب های یک آهنربایی که معلوم نیست را به کمک آهنربایی که قطب های آن معلوم است مشخص کرد؟

  ۹- با در نظر گرفتن شمال و جنوب کره زمین عقربه قطب نما چگونه قرار می گیرد؟ 

سوالات چند گزینه ای

- برای اینکه دو آهنربا جذب یکدیگر شوند باید کدام قطب ها را به هم نزدیک کنیم؟

الف- S-N  ⃞            ب- S-S   ⃞            ج-   N-N⃞     

2- کدام یک از وسایل زیر در حرکت قطارها، کشتی ها و هواپیما ها مورد استفاده قرار می گیرد؟

الف- زیبابین ⃞               ب- کوره ی آفتابی  ⃞

ج- قطب نما    ⃞             د- پریسکوپ⃞

3- خاصیت آهنربایی آهنربا در کجا بیشتر است؟

  الف- وسط آهنربا ⃞           ب- دوسر آهنربا⃞

4- کدام وسیله ی زیر آهنربای الکتریکی دارد؟

الف- اتو ⃞                       ب- زنگ اخبار   ⃞

ج- بخاری برقی ⃞               د- لامپ⃞

5- کدام قطب ها همدیگر را می ربایند؟

1)جنوب و شمال               2)شمال و شمال                3)جنوب و جنوب       4)موارد 2و3

صحیح یا غلط بودن عبارات زیر را بازدن علامت مشخّص کنید.

1- در آهن ربا قطب های هم نام یکدیگر را جذب می کنند.            صحیح    ⃞         غلط  ⃞

2- قطبی از آهنربا که به سمت شمال قرار می گیرد قطب جنوب نامیده می شود.

صحیح    ⃞         غلط  ⃞

3- به هر یک از دو سر آهنربا قطب می گویند .

صحیح    ⃞         غلط  ⃞

4-  در آهن ربا قطب های غیر هم نام یکدیگر را جذب می کنند. 

  صحیح    ⃞         غلط  ⃞

5- آهن ربای الکتریکی به کمک جریان الکتریسیته کار می کند.

صحیح            غلط 

در جاهای خالی پاسخ مناسب بنویسید:

1- هر آهنربا.........سر دارد و به یکی از آنها ............ می گوییم.

2- قطب های غیر همنام آهنربا یکدیگر را ....................... می کنند.

3- قطب های ناهمنام آهن ربا یکدیگر را..................می کنند.

به آهن ربایی که با جریان الکتریسیته ساخته می شود ، ....... می گویند

خاصیت آهنربایی در -------------- آهنربا بیش تر است.